کد مطلب:280232 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:141
یاری جستن و عریضه نگاشتن در مهمات و مشکلات
سابقا متذكر شدی كه از جمله تكالیف انام، در غیبت امام (علیه الصلوة و السلام) استعانت و استغاثه و استكفاء از آن حضرت در شدائد و نوائب و عرض مطالب و مآرب دنیویه و اخرویه است. پس بدان كه رجوع كردن در مشكلات و معضلات امر دین و دنیا و آخر در غیبت كبری به امام خود (ارواحنا فداه)، و ادا نمودن عرایض به توسط عرایض و غیرها چند قسم است:
اول: قسمی است كه عامه ی دوستان و موالیان آن حضرت (ارواحنا فداه) می نویسند.
دویم: قسمی است كه مخصوص كسانی است كه در مراتب معرفت بالاتر و والاتر و در عرض عرایض و حوائج و مطالب و مأرب معمول می دارند.
اما قسم اول كه وظیفه ی عامه ی دوستان آن حضرت است، كه هنگام اضطرار و اشتداد احوال و اهوال، استغاثه و استعانه به آن حضرت می جویند و آن هم انواعی است. نوعی، به نوشتن عریضه است كه باید در چاه آب یا گودال عمیق یا غدیر یا دریائی بیندازند، یا در محل سرداب غیبت آن حضرت بگذارند، یا به مشاهد مشرفه برده، در ضرایح مقدسه اندازند. اما قسم دوم، كه مخصوص اشخاصی است كه در مراتب معرفت و ولا والاتر و بالاترند، یا حضور آن حضرت توجه می نمایند و لبها را حركت می دهندو عرض مطلب می نمایند و جواب می شنوند، یا آنكه مطلب را نوشته، در زیر سجاده می گذارند به جواب می رسند، یا در خواب حضور آن حضرت می رسند یا در بیداری، به این معنی كه هر وقت
[ صفحه 250]
بخواهند آن حضرت را ملاقات می نمایند و مطالب و مسائل مشكله ی خود را عرض می نمایند و جواب می گیرند.
الحال، نظر كن به مراتب معرفت و درجات تقرب خودت نسبت به مولای خود (ارواحنا فداه)، اگر در زمره ی اشخاصی هستی كه به تكلم، جوابت برسد یا به كتابت در زیر مصلی و غیرها تحصیل جواب بنمائی، یا درك لقای اقدس آن حضرت را (رزقنا الله تعالی) می نمائی در خواب یا بیداری، هنیئا لارباب النعیم نعیمها، می دانم نه به كس خواهی گفت، و نه كسی قدرت دارد كه از تو توقع به معنای چنین درجه ای و رتبه ای را نماید:
ذلك فضل الله یؤتیه من یشاء و الله ذو الفضل العظیم.
چنانچه مراتب قرب و معرفت تو به این درجات نرسیده، پس باید در هنگام شدائد و نوائب و عرض مطالب و مآرب پیروی كنی آنچه را كه موالیان تو (صلی الله علیهم) دستور العمل داده اند و انواع آن بسیار است كه منضبط در كتب و دواوین علماء ابرار و فقهاء اخیار است، و در این مورد حقیر مولف را دو طریقه می باشد، برای دوستان جسارت نموده ذكر می نماید. پس از آن به سایر انواع استغاثات كتابی و غیرها می پردازد.
طریق اول: آن است: هرگاه تو را مطلبی و مهمی روی دهد، یا در صحرای خلوت یا در مكان خلوتی برو كه كسی تو را نبیند، و توهم كسی را نبینی. اگر بتوانی غسل بكن یا وضوی كاملی بساز و سر را برهنه كن، جامه ی آستین و زانوها را بالا بزن، گناهان خود را ممثل كن و تقصیرات خود را در شرایط بندگی با مولای خود مجسم نما، قدری خاك بر سر ریز و صدا را به واویلاه و اغوثاه و وا اماماه بلند كن، پس از آن متوجه شو از صمیم قلب به آن حضرت و سلام كن به سلامی كه اول او این است:
سلام علی آل یس...
پس از خواندن این سلام دعائی كه بعد از او وارد شده، بعد از آن به تضرع و زاری و
[ صفحه 251]
ناله و سوگواری بگو:
اللهم عظم البلاء و برح الخفاء و انقطع الرجاء و انكشف الغطاء وضاقت الارض و منعت السماء و الیك یا رب المشتكی و علیك المعول فی الشدة و الرخاء، اللهم فصل علی محمد و آل محمد الدین امرتنا بطاعتهم و عجل اللهم فرجهم بقائمهم و اظهر اعزازه یا محمد یا علی یا علی یا محمد انصرانی فانكما ناصرای یا محمد یا علی یا علی یا محمد احفظانی فانكما حافظای...
پس سه مرتبه بگو:
یا مولای صاحب الزمان الغوث الغوث الغوث ادركنی ادركنی ادركنی الامان الامان الامان.
و این دعا را استاد اعظم، در «دار السلام» از كتاب «كنوز النجاح» شیخ طبرسی (رحمه الله) با شرح آن این قسم روایت نموده از حضرت حجت (ارواحنا فداه): اللهم فصل علی محمد و آل محمد اولی الامر الذین فرضت علینا طاعتهم فعرفتنا بذلك منزلتهم ففرج عنا بحقهم فرجا عاجلا قریبا كلمح البصر او هو اقرب یا محمد یا علی اكفیانی فانما كافیای و انصرانی فانكما ناصرای یا مولای یا صاحب الزمان الغوث الغوث الغوث ادركنی، ادركنی، ادركنی، كذا روی الاستاذ مد ظله.
پس از آن، آن حضرت را ممثل بدار پیش روی خود، و به هر زبانی كه اقرب به تملق و تخضع و تخشع است، مطالب خود را عرض كن، و قسم بده آن حضرت را به حق آباء كرامش (علیهم السلام) كه حاجت تو را برآورد. امیدوارم كه سریعا حاجتت روا، و دردت دوا شود. و این از اسرار مكنونه و مطالب مخزونه بود كه به یادگار گذاشتم و پرده از آن برداشتم.
عن السید السند الاستاد العالم الربانی و الحكیم الصمدانی الفقیه المجتهد
[ صفحه 252]
البارع السید محمد الهندی النجفی (دام ظله)، عن العالم السید حسن القزوینی، عن السید حسین شوشتری من ائمة الجماعه، عن اساتیده: تقول مكشوفة الرأس واقفا مستقبلا یا حجة القائم خمس مائه و سبعین مرة مجرب. و عنه (دام ظله العالی) باسناده عن السید علیخان شارح الصحیفه السجادیه (ع) تصلی ركعتین تحت السماء فی السطح مكشوف الرأس لیلة الخمیس او الجمعه و تقول بعدهما یا حجة القائم بعدده و انت مكشوفا الرأس فانه مجرب. قلت وعددها (40 به اضافه 1 به اضافه 1 به اضافه 100 به اضافه 30 به اضافه 1 به اضافه 400 به اضافه 3 به اضافه 8 به اضافه 1 به اضافه 10) جمعه: 595، فاحفظه فانه من المكنونات و انی جربته مرارا.
طریق دوم: كه در هیچ كتابی ندیده، و از هیچ استادی نشنیده، و این هم از اسرار مكنونه ی مخزونه است كه برای دوستان آن حضرت (ارواحنا فداه) به یادگار می گذارم و به امانت می سپارم، این است: هرگاه تو را مهمی و مطلبی روی دهد، به توسط ملكین شریفین پیغام به پیغمبر خدا و ائمه ی هدی بخصوص امام عصر (صلی الله علیهم اجمعین) بده. اگر می خواهی چنین بگو: اولا، سلام می كنم بر شما ای دو ملك موكل بر من كه كتابت اعمال و اقوال مرا می نمائید، و شاهد بر احوال من هستید، و می دانم مامورید كه آنچه من می گویم و عمل می نمایم ثبت می نمائید، و می دانم چنان مواظب و مراقب من هستید كمه اگر خیال سیئه كنم، از بوی آن مستحضر می شوید، و اگر هم به حسنه نمایم، مطلع و مخبر خواهید بود، و زیاده بر این هم می دانم كه مترقب مترصد می باشید و كشیك مرا می كشید. ولی من چون معصوم نیستم، معترف و مقر می باشم كه از هنگام بیدار شدن از خواب تا وقت خواب دیگر، هر نفسی كه می كشم معصیت است و كمال غفلت را دارم از شماها، كه مبادا چیزی ثبت كنید كه چون به نظر پیغمبر خدا و ائمه ی هدی (صلی الله علیه و علیهم الجمعین) می رسد، ملول و محزون شوند و تاثیر آن ملالت و اشمئزار در ظاهر و باطن من بروز كند، ولی چیزی كه هست حسن ظن و استظهار به كریمه ی فاولئك الذین یبدل الله سیئاتهم حسنات و امیدواری به فرمایشی كه آن حضرت به برادر خود امیرالمومنین (علیه الصلوة و السلام) فرموده كه:
[ صفحه 253]
یا علی اعمال شیعتك تعرض علی فی كل جمعة فافرح بصالح اعمالهم و استغفر لسیئاتهم.
ثانیا، امروز شما دو نفر تازه وارد شده اید بر من و مرا پیغامی و حاجتی است، خواهش می كنم كه این پیغام و عرض حاجت مرا به حضور پیغمبر خدا و ائمه ی هدی (صلی الله علیهم اجمعین) برسانید و.
بعد حوائج خود را ذكر كن، یقینا جواب آن به تو خواهد رسید، خذ هذا و كن من الشاكرین.
اما طریقه ی رقاع استغاثات و استشفاع واستكفاء و استعانه به خدای عز و علا و خاتم انبیاء و ائمه هدی (صلی الله علیهم اجمعین) در كتب معتبره از قبیل «مصباح كفعمی» و «مصباح» شیخ طوسی و «قبس المصباح» شیخ ابو عبدالله سلمان بن حسن صهرشتی شاگرد شیخ طوسی (قدس سره) و «دعوات» سید فضل الله بن علی بن عبدالله راوندی و «مزار» و «دعاء بحار الانوار» مجلسی (قدس سرهما) و «دار السلام» استاد اعظم (ادام الله ظله العالی علی رؤس الادانی و الاعالی) و غیرها بطریق شتی ثبت و ضبط است و مرحوم مجلسی (قدس سره) اكثر را در «تحفة الزائر» به فارسی ذكر نموده، چون كتاب مزبور مانند آفتاب، ضیاء بخش و مشهور است، لهذا از ایراد تمام آنها صرف نظر نموده، الا سه فقره كه اختصاص به حضرت حجت (ارواحنا فداه) دارد كه در این مورد رقم می شود:
اما طریق اول از رقاع استغاثات،طریقی است كه روایت می كنم از استاد اعظم (ادام الله ظله العالی) كه او روایت كرده از كتاب «انیس العابدین» تالیف شیخ عالم محمد بن محمد الطیب، و او نقل كرده از كتاب «سعادات»، دعاء توسل از برای هر مهمی و حاجتی:
بسم الله الرحمن الرحیم، توسلت الیك یا ابا القاسم محمد بن الحسن بن علی بن محمد بن علی بن موسی بن جعفر بن محمد بن علی بن الحسین بن علی بن ابی طالب النبأ
[ صفحه 254]
العظیم و الصراط المستقیم و عصمة اللاجین و بامك سیدة نساء العالمین و بآبائك الطاهرین و بامهاتك الطاهرات و بیس و القرآن الحكیم و الجبروت العظیم و حقیقة الایمان و نور النور و كتاب مسطور ان تكون سفیری الی الله تعالی فی الحاجة لفلان او هلاك فلان بن فلان...
و این رقعه را در گل پاكی بگذارد و در آب جاری یا چاهی بیندازد و در آن حال بگوید:
یا سعید بن عثمان و یا عثمان سعید اوصلا قصتی الی صاحب الزمان صلوات الله علیه.
استاد اعظم (دام ظله) فرموده اند:
نسخه چنین بود، ولكن به ملاحظه ی روایات و طریقه ی بعضی از رقاع باید چنین باشد:
یا عثمان بن سعید و یا محمد بن عثمان...
مولف گوید: چون سعید و محمد در كتابت شباهة مائی دارند، كاتب محمد بن عثمان را سعید بن عثمان نوشته و این تصحیفات در كتب رجال بسیار است چنان كه بر متتبع واضح است، بحمد الله تعالی. اغلب این اشتباهات و تصحیفات بعد از انتقال خط كوفی به خط نسخ و غیرها است. چنانكه در برید و یزید و جنان و حیان و نظائر آنها از اسامی و كلمات و تواریخ و غیرها در كتب رجال ثبت و ضبط است، فتامل.
اما طریق دویم از رقاع استغاثات، طریقی است كه روایت می كنم از استاد اعظم (اطال الله بقاه) كه او نقل كرده از «مفاتیح النجاة» سبزواری و «تحفة الزائر» مجلسی (قدس سرهما) مروی است كه:
هر كه را حاجتی باشد، آنچه مذكور می شود بنویسد در رقعه. و در یكی از قبور ائمه (علیهم السلام) بیندازد، یا ببندد و مهر كند.
[ صفحه 255]
و خاك پاكی را گل سازد،و آن را در میان گل گذارد، و در نهری یا چاهی عمیق یا غدیر آبی اندازد كه به حضرت صاحب الزمان (صلوات الله علیه) می رسد و او به نفسه متولی برآوردن حاجت می شود.
نسخه ی رقعه ی مذكوره:
بسم الله الرحمن الرحیم، كتبت یا مولای صلوات الله علیك مستغیثا و شكوت ما نزل بی مستجیرا بالله عزوجل ثم بك من امر قد دهمنی و اشغل قلبی و اطال فكری و سلبنی بعض لبی و غیر خطیر نعمة الله عندی، اسلمنی عند تخیل و روده الخلیل و تبرء منی عند ترائی اقباله الی الحمیم و عجزت عن دفاعه حیلتی و خاننی فی تحمله صبری و قوتی فلجات فیه الیك و توكلت فی المسئلة لله جل ثناؤه علیه و علیك فی دفاعه عنی علما بمكانك من الله رب العالمین ولی التدبیر و مالك الامور واثقا بك فی المسارعة فی الشفاعة الیه جل ثناوه فی امری متیقنا لاجابته تبارك وتعالی ایاك باعطائی سؤلی و انت یا مولای جدیر بتحقیق ظنی و تصدیق املی فیك فی امر كذا و كذا...
و به جای «كذا» نام حاجت خود را برد:
فیما لا طاقة بحمله و لا صبر لی علیه و ان كنت مستحقا له و لاضعافه بقبیح افعالی و تفریطی فی الواجبات لله عز و جل فاغثنی یا مولای صلوات الله علیك عند الكهف و قدم المسئلة لله عز و جل فی امری قبل حلول التلف و شماته الاعداء فبك بسطت النعمة علی و اسئل الله جل جلاله لی نصرا عزیزا و فتحا قریبا فیه ببلوغ الامال و خیر المبادی و خواتیم الاعمال و الامن من المخاوف كلها فی كل حال انه
[ صفحه 256]
جل ثناؤه لما یشاء فعال و هو حسبی و نعم الوكیل فی المبدء و المال.
آنگاه بر بالای آن نهر یا غدیر برآید، و اعتماد بر یكی از وكلای حضرت نماید یا عثمان بن سعید العمروی، یا ولد او محمد بن عثمان یا حسین بن روح، یا علی بن محمد السمری و یكی از این جماعت را ندا كند و بگوید:
یا فلان بن فلان سلام علیك اشهد ان وفاتك فی سبیل الله و انك حی عند الله مرزوق و قد خاطبتك فی حیوتك التی عند الله جل و عز و هذه رقعتی و حاجتی الی مولانا علیه السلام فسلمها الیه و انت الثقة الامین.
پس نوشته را در نهر یا چاه یا غدیر اندازد كه حاجت او برآورده می شود.
اما طریق سوم طریقی است كه به غیر كتابت است، روایت می كنم از استاد اعظم (ادام الله ظله العالی) و او روایت كرده از «بحار الانوار مجلسی (قدس سره) و او روایت كرده از «قبس المصباح» شیخ حسن صهرشتی (رحمه الله) شیخ مزبور گفته:
شنیدم از شیخ ابوعبدالله حسین بن حسن بن بابویه (رضی الله عنه) در ری سنه ی چهارصد و چهل، كه روایت می كرد از عم خود ابی جعفر محمد بن علی بن بابویه (رحمه الله) گفت: خبر داد مرا بعضی از مشایخ قمیین كه وارد شد بر من اندوه سختی و طاقتم طاق وسست و ضعیف شد، الی آخر.
چنانكه تفصیل شرح و توسل در جزو سلامهای وارده به چند روایت ذكر شد و ابتدای آن این بود:
سلام الله الكامل التام...
و ذكر شد در ذیل آن آنچه را كه عالم تحریر مرحوم شیخ محمود عراقی معاصر (رحمه الله) در «دار السلام» خود ذكر كرده، فلاحظ.
[ صفحه 257]
اول: قسمی است كه عامه ی دوستان و موالیان آن حضرت (ارواحنا فداه) می نویسند.
دویم: قسمی است كه مخصوص كسانی است كه در مراتب معرفت بالاتر و والاتر و در عرض عرایض و حوائج و مطالب و مأرب معمول می دارند.
اما قسم اول كه وظیفه ی عامه ی دوستان آن حضرت است، كه هنگام اضطرار و اشتداد احوال و اهوال، استغاثه و استعانه به آن حضرت می جویند و آن هم انواعی است. نوعی، به نوشتن عریضه است كه باید در چاه آب یا گودال عمیق یا غدیر یا دریائی بیندازند، یا در محل سرداب غیبت آن حضرت بگذارند، یا به مشاهد مشرفه برده، در ضرایح مقدسه اندازند. اما قسم دوم، كه مخصوص اشخاصی است كه در مراتب معرفت و ولا والاتر و بالاترند، یا حضور آن حضرت توجه می نمایند و لبها را حركت می دهندو عرض مطلب می نمایند و جواب می شنوند، یا آنكه مطلب را نوشته، در زیر سجاده می گذارند به جواب می رسند، یا در خواب حضور آن حضرت می رسند یا در بیداری، به این معنی كه هر وقت
[ صفحه 250]
بخواهند آن حضرت را ملاقات می نمایند و مطالب و مسائل مشكله ی خود را عرض می نمایند و جواب می گیرند.
الحال، نظر كن به مراتب معرفت و درجات تقرب خودت نسبت به مولای خود (ارواحنا فداه)، اگر در زمره ی اشخاصی هستی كه به تكلم، جوابت برسد یا به كتابت در زیر مصلی و غیرها تحصیل جواب بنمائی، یا درك لقای اقدس آن حضرت را (رزقنا الله تعالی) می نمائی در خواب یا بیداری، هنیئا لارباب النعیم نعیمها، می دانم نه به كس خواهی گفت، و نه كسی قدرت دارد كه از تو توقع به معنای چنین درجه ای و رتبه ای را نماید:
ذلك فضل الله یؤتیه من یشاء و الله ذو الفضل العظیم.
چنانچه مراتب قرب و معرفت تو به این درجات نرسیده، پس باید در هنگام شدائد و نوائب و عرض مطالب و مآرب پیروی كنی آنچه را كه موالیان تو (صلی الله علیهم) دستور العمل داده اند و انواع آن بسیار است كه منضبط در كتب و دواوین علماء ابرار و فقهاء اخیار است، و در این مورد حقیر مولف را دو طریقه می باشد، برای دوستان جسارت نموده ذكر می نماید. پس از آن به سایر انواع استغاثات كتابی و غیرها می پردازد.
طریق اول: آن است: هرگاه تو را مطلبی و مهمی روی دهد، یا در صحرای خلوت یا در مكان خلوتی برو كه كسی تو را نبیند، و توهم كسی را نبینی. اگر بتوانی غسل بكن یا وضوی كاملی بساز و سر را برهنه كن، جامه ی آستین و زانوها را بالا بزن، گناهان خود را ممثل كن و تقصیرات خود را در شرایط بندگی با مولای خود مجسم نما، قدری خاك بر سر ریز و صدا را به واویلاه و اغوثاه و وا اماماه بلند كن، پس از آن متوجه شو از صمیم قلب به آن حضرت و سلام كن به سلامی كه اول او این است:
سلام علی آل یس...
پس از خواندن این سلام دعائی كه بعد از او وارد شده، بعد از آن به تضرع و زاری و
[ صفحه 251]
ناله و سوگواری بگو:
اللهم عظم البلاء و برح الخفاء و انقطع الرجاء و انكشف الغطاء وضاقت الارض و منعت السماء و الیك یا رب المشتكی و علیك المعول فی الشدة و الرخاء، اللهم فصل علی محمد و آل محمد الدین امرتنا بطاعتهم و عجل اللهم فرجهم بقائمهم و اظهر اعزازه یا محمد یا علی یا علی یا محمد انصرانی فانكما ناصرای یا محمد یا علی یا علی یا محمد احفظانی فانكما حافظای...
پس سه مرتبه بگو:
یا مولای صاحب الزمان الغوث الغوث الغوث ادركنی ادركنی ادركنی الامان الامان الامان.
و این دعا را استاد اعظم، در «دار السلام» از كتاب «كنوز النجاح» شیخ طبرسی (رحمه الله) با شرح آن این قسم روایت نموده از حضرت حجت (ارواحنا فداه): اللهم فصل علی محمد و آل محمد اولی الامر الذین فرضت علینا طاعتهم فعرفتنا بذلك منزلتهم ففرج عنا بحقهم فرجا عاجلا قریبا كلمح البصر او هو اقرب یا محمد یا علی اكفیانی فانما كافیای و انصرانی فانكما ناصرای یا مولای یا صاحب الزمان الغوث الغوث الغوث ادركنی، ادركنی، ادركنی، كذا روی الاستاذ مد ظله.
پس از آن، آن حضرت را ممثل بدار پیش روی خود، و به هر زبانی كه اقرب به تملق و تخضع و تخشع است، مطالب خود را عرض كن، و قسم بده آن حضرت را به حق آباء كرامش (علیهم السلام) كه حاجت تو را برآورد. امیدوارم كه سریعا حاجتت روا، و دردت دوا شود. و این از اسرار مكنونه و مطالب مخزونه بود كه به یادگار گذاشتم و پرده از آن برداشتم.
عن السید السند الاستاد العالم الربانی و الحكیم الصمدانی الفقیه المجتهد
[ صفحه 252]
البارع السید محمد الهندی النجفی (دام ظله)، عن العالم السید حسن القزوینی، عن السید حسین شوشتری من ائمة الجماعه، عن اساتیده: تقول مكشوفة الرأس واقفا مستقبلا یا حجة القائم خمس مائه و سبعین مرة مجرب. و عنه (دام ظله العالی) باسناده عن السید علیخان شارح الصحیفه السجادیه (ع) تصلی ركعتین تحت السماء فی السطح مكشوف الرأس لیلة الخمیس او الجمعه و تقول بعدهما یا حجة القائم بعدده و انت مكشوفا الرأس فانه مجرب. قلت وعددها (40 به اضافه 1 به اضافه 1 به اضافه 100 به اضافه 30 به اضافه 1 به اضافه 400 به اضافه 3 به اضافه 8 به اضافه 1 به اضافه 10) جمعه: 595، فاحفظه فانه من المكنونات و انی جربته مرارا.
طریق دوم: كه در هیچ كتابی ندیده، و از هیچ استادی نشنیده، و این هم از اسرار مكنونه ی مخزونه است كه برای دوستان آن حضرت (ارواحنا فداه) به یادگار می گذارم و به امانت می سپارم، این است: هرگاه تو را مهمی و مطلبی روی دهد، به توسط ملكین شریفین پیغام به پیغمبر خدا و ائمه ی هدی بخصوص امام عصر (صلی الله علیهم اجمعین) بده. اگر می خواهی چنین بگو: اولا، سلام می كنم بر شما ای دو ملك موكل بر من كه كتابت اعمال و اقوال مرا می نمائید، و شاهد بر احوال من هستید، و می دانم مامورید كه آنچه من می گویم و عمل می نمایم ثبت می نمائید، و می دانم چنان مواظب و مراقب من هستید كمه اگر خیال سیئه كنم، از بوی آن مستحضر می شوید، و اگر هم به حسنه نمایم، مطلع و مخبر خواهید بود، و زیاده بر این هم می دانم كه مترقب مترصد می باشید و كشیك مرا می كشید. ولی من چون معصوم نیستم، معترف و مقر می باشم كه از هنگام بیدار شدن از خواب تا وقت خواب دیگر، هر نفسی كه می كشم معصیت است و كمال غفلت را دارم از شماها، كه مبادا چیزی ثبت كنید كه چون به نظر پیغمبر خدا و ائمه ی هدی (صلی الله علیه و علیهم الجمعین) می رسد، ملول و محزون شوند و تاثیر آن ملالت و اشمئزار در ظاهر و باطن من بروز كند، ولی چیزی كه هست حسن ظن و استظهار به كریمه ی فاولئك الذین یبدل الله سیئاتهم حسنات و امیدواری به فرمایشی كه آن حضرت به برادر خود امیرالمومنین (علیه الصلوة و السلام) فرموده كه:
[ صفحه 253]
یا علی اعمال شیعتك تعرض علی فی كل جمعة فافرح بصالح اعمالهم و استغفر لسیئاتهم.
ثانیا، امروز شما دو نفر تازه وارد شده اید بر من و مرا پیغامی و حاجتی است، خواهش می كنم كه این پیغام و عرض حاجت مرا به حضور پیغمبر خدا و ائمه ی هدی (صلی الله علیهم اجمعین) برسانید و.
بعد حوائج خود را ذكر كن، یقینا جواب آن به تو خواهد رسید، خذ هذا و كن من الشاكرین.
اما طریقه ی رقاع استغاثات و استشفاع واستكفاء و استعانه به خدای عز و علا و خاتم انبیاء و ائمه هدی (صلی الله علیهم اجمعین) در كتب معتبره از قبیل «مصباح كفعمی» و «مصباح» شیخ طوسی و «قبس المصباح» شیخ ابو عبدالله سلمان بن حسن صهرشتی شاگرد شیخ طوسی (قدس سره) و «دعوات» سید فضل الله بن علی بن عبدالله راوندی و «مزار» و «دعاء بحار الانوار» مجلسی (قدس سرهما) و «دار السلام» استاد اعظم (ادام الله ظله العالی علی رؤس الادانی و الاعالی) و غیرها بطریق شتی ثبت و ضبط است و مرحوم مجلسی (قدس سره) اكثر را در «تحفة الزائر» به فارسی ذكر نموده، چون كتاب مزبور مانند آفتاب، ضیاء بخش و مشهور است، لهذا از ایراد تمام آنها صرف نظر نموده، الا سه فقره كه اختصاص به حضرت حجت (ارواحنا فداه) دارد كه در این مورد رقم می شود:
اما طریق اول از رقاع استغاثات،طریقی است كه روایت می كنم از استاد اعظم (ادام الله ظله العالی) كه او روایت كرده از كتاب «انیس العابدین» تالیف شیخ عالم محمد بن محمد الطیب، و او نقل كرده از كتاب «سعادات»، دعاء توسل از برای هر مهمی و حاجتی:
بسم الله الرحمن الرحیم، توسلت الیك یا ابا القاسم محمد بن الحسن بن علی بن محمد بن علی بن موسی بن جعفر بن محمد بن علی بن الحسین بن علی بن ابی طالب النبأ
[ صفحه 254]
العظیم و الصراط المستقیم و عصمة اللاجین و بامك سیدة نساء العالمین و بآبائك الطاهرین و بامهاتك الطاهرات و بیس و القرآن الحكیم و الجبروت العظیم و حقیقة الایمان و نور النور و كتاب مسطور ان تكون سفیری الی الله تعالی فی الحاجة لفلان او هلاك فلان بن فلان...
و این رقعه را در گل پاكی بگذارد و در آب جاری یا چاهی بیندازد و در آن حال بگوید:
یا سعید بن عثمان و یا عثمان سعید اوصلا قصتی الی صاحب الزمان صلوات الله علیه.
استاد اعظم (دام ظله) فرموده اند:
نسخه چنین بود، ولكن به ملاحظه ی روایات و طریقه ی بعضی از رقاع باید چنین باشد:
یا عثمان بن سعید و یا محمد بن عثمان...
مولف گوید: چون سعید و محمد در كتابت شباهة مائی دارند، كاتب محمد بن عثمان را سعید بن عثمان نوشته و این تصحیفات در كتب رجال بسیار است چنان كه بر متتبع واضح است، بحمد الله تعالی. اغلب این اشتباهات و تصحیفات بعد از انتقال خط كوفی به خط نسخ و غیرها است. چنانكه در برید و یزید و جنان و حیان و نظائر آنها از اسامی و كلمات و تواریخ و غیرها در كتب رجال ثبت و ضبط است، فتامل.
اما طریق دویم از رقاع استغاثات، طریقی است كه روایت می كنم از استاد اعظم (اطال الله بقاه) كه او نقل كرده از «مفاتیح النجاة» سبزواری و «تحفة الزائر» مجلسی (قدس سرهما) مروی است كه:
هر كه را حاجتی باشد، آنچه مذكور می شود بنویسد در رقعه. و در یكی از قبور ائمه (علیهم السلام) بیندازد، یا ببندد و مهر كند.
[ صفحه 255]
و خاك پاكی را گل سازد،و آن را در میان گل گذارد، و در نهری یا چاهی عمیق یا غدیر آبی اندازد كه به حضرت صاحب الزمان (صلوات الله علیه) می رسد و او به نفسه متولی برآوردن حاجت می شود.
نسخه ی رقعه ی مذكوره:
بسم الله الرحمن الرحیم، كتبت یا مولای صلوات الله علیك مستغیثا و شكوت ما نزل بی مستجیرا بالله عزوجل ثم بك من امر قد دهمنی و اشغل قلبی و اطال فكری و سلبنی بعض لبی و غیر خطیر نعمة الله عندی، اسلمنی عند تخیل و روده الخلیل و تبرء منی عند ترائی اقباله الی الحمیم و عجزت عن دفاعه حیلتی و خاننی فی تحمله صبری و قوتی فلجات فیه الیك و توكلت فی المسئلة لله جل ثناؤه علیه و علیك فی دفاعه عنی علما بمكانك من الله رب العالمین ولی التدبیر و مالك الامور واثقا بك فی المسارعة فی الشفاعة الیه جل ثناوه فی امری متیقنا لاجابته تبارك وتعالی ایاك باعطائی سؤلی و انت یا مولای جدیر بتحقیق ظنی و تصدیق املی فیك فی امر كذا و كذا...
و به جای «كذا» نام حاجت خود را برد:
فیما لا طاقة بحمله و لا صبر لی علیه و ان كنت مستحقا له و لاضعافه بقبیح افعالی و تفریطی فی الواجبات لله عز و جل فاغثنی یا مولای صلوات الله علیك عند الكهف و قدم المسئلة لله عز و جل فی امری قبل حلول التلف و شماته الاعداء فبك بسطت النعمة علی و اسئل الله جل جلاله لی نصرا عزیزا و فتحا قریبا فیه ببلوغ الامال و خیر المبادی و خواتیم الاعمال و الامن من المخاوف كلها فی كل حال انه
[ صفحه 256]
جل ثناؤه لما یشاء فعال و هو حسبی و نعم الوكیل فی المبدء و المال.
آنگاه بر بالای آن نهر یا غدیر برآید، و اعتماد بر یكی از وكلای حضرت نماید یا عثمان بن سعید العمروی، یا ولد او محمد بن عثمان یا حسین بن روح، یا علی بن محمد السمری و یكی از این جماعت را ندا كند و بگوید:
یا فلان بن فلان سلام علیك اشهد ان وفاتك فی سبیل الله و انك حی عند الله مرزوق و قد خاطبتك فی حیوتك التی عند الله جل و عز و هذه رقعتی و حاجتی الی مولانا علیه السلام فسلمها الیه و انت الثقة الامین.
پس نوشته را در نهر یا چاه یا غدیر اندازد كه حاجت او برآورده می شود.
اما طریق سوم طریقی است كه به غیر كتابت است، روایت می كنم از استاد اعظم (ادام الله ظله العالی) و او روایت كرده از «بحار الانوار مجلسی (قدس سره) و او روایت كرده از «قبس المصباح» شیخ حسن صهرشتی (رحمه الله) شیخ مزبور گفته:
شنیدم از شیخ ابوعبدالله حسین بن حسن بن بابویه (رضی الله عنه) در ری سنه ی چهارصد و چهل، كه روایت می كرد از عم خود ابی جعفر محمد بن علی بن بابویه (رحمه الله) گفت: خبر داد مرا بعضی از مشایخ قمیین كه وارد شد بر من اندوه سختی و طاقتم طاق وسست و ضعیف شد، الی آخر.
چنانكه تفصیل شرح و توسل در جزو سلامهای وارده به چند روایت ذكر شد و ابتدای آن این بود:
سلام الله الكامل التام...
و ذكر شد در ذیل آن آنچه را كه عالم تحریر مرحوم شیخ محمود عراقی معاصر (رحمه الله) در «دار السلام» خود ذكر كرده، فلاحظ.
[ صفحه 257]